Wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego w komunikacji między przedsiębiorcami a organami podatkowymi budziło wiele kontrowersji. Najczęściej mówi się o korzyściach, jakie JPK niesie dla administracji, uznając, że dla firm jest to tylko kolejny obciążający obowiązek. Warto jednak zauważyć pozytywne skutki wdrożenia JPK dla podatników.

Dla urzędów skarbowych comiesięczne raporty JPK_VAT oznaczają przede wszystkim szybki wgląd w dane z obrotu gospodarczego poszczególnych podatników rozliczających się z VAT. Ustandaryzowanie informacji znacznie ułatwia czynności sprawdzające i przyspiesza kontrolę, co z kolei generuje znaczne oszczędności.

Jednocześnie dzięki analizie danych z JPK urzędnikom znacznie łatwiej typować firmy do kontroli na podstawie ujawnianych nieprawidłowości czy podejrzanych transakcji. To oznacza, że kontrole stają się skuteczniejsze, czyli generują większe wpływy do budżetu z tytułu kar finansowych i zmniejszenia kwot wyłudzeń VAT. Tym samym JPK to jeden z instrumentów do osiągania nadrzędnego celu fiskusa, jakim jest uszczelnienie systemu podatku od towarów i usług.

Jakie są korzyści dla przedsiębiorców?

Zalety JPK Z wymienionych wyżej korzyści dla administracji podatkowej płyną również korzyści dla przedsiębiorców.

1. Ułatwienie przekazywania dokumentów do urzędu skarbowego Elektroniczna forma komunikacji z urzędem skarbowym jest znacznie bardziej efektywna. JPK są generowane przez  programy księgowe i mogą być bezpośrednio z nich przesyłane na serwery resortu finansów. Ponadto, takie rozwiązania jak np. Symfonia e-Audytor pozwalają upewnić się jeszcze przed wysłaniem JPK, że pliki są zgodne i nie zawierają w sobie błędów, które administracja może zakwestionować.
2. Eliminacja kontroli przeprowadzanych losowo Przekazywanie JPK_VAT i deklaracji VAT, w których nie ma błędów i niezgodności pozwala przedsiębiorcom na uniknięcie wszczęcia postępowania sprawdzającego i kontroli ze strony urzędników, którzy koncentrują się na tych podmiotach, u których wykryto nieprawidłowości lub przeprowadzają podejrzane transakcje. Z założenia JPK miały zredukować kontrole prowadzone „na ślepo”, zwiększając tym samym skuteczność pracy kontrolerów.
3. Skrócenie czasu kontroli Gdy urząd wezwie podatnika do złożenia dodatkowych wyjaśnień, dzięki JPK cała procedura sprawdzająca czy też kontrola podatkowa może zostać przeprowadzona w formie zdalnej, bez potrzeby wizytowania siedziby podatnika przez kontrolerów. A w sytuacji gdy kontrolerzy zdecydują się na wizytę, wciąć większość czynności jest przeprowadzana zdalnie, co mocno skraca czas, w jakim podatnik jest zaangażowany w kontrolę. Dla przedsiębiorców to duże ułatwienie.
4. Obniżenie kosztów kontroli Skrócenie czasu kontroli z możliwością przeprowadzenia czynności w trybie zdalnym to dla przedsiębiorców niższe koszty oraz brak zakłóceń w codziennej pracy.
5. Ograniczenie negatywnych skutków kontroli Kontrola podatkowa bez względu na jej ostateczny efekt niesie ze sobą szereg niedogodności, począwszy od zakłócenia bieżącej działalności i funkcjonowania firmy przez odciągnięcie pracowników od standardowych zajęć, po stres związany z samym faktem przeprowadzania postępowania kontrolnego. Dzięki JPK takie kontrole stają się ostatecznością i prowadzone są dopiero wówczas, gdy podatnik negatywnie przeszedł weryfikację dokumentów elektronicznych, bądź nie odpowiedział na wezwanie do złożenia wyjaśnień.
6. Ograniczenie nieuczciwej konkurencji Comiesięczne raportowanie JPK_VAT i zastosowanie do danych w nich zawartych algorytmów tzw. twardej analityki wskazuje urzędnikom jak na dłoni podatników, którzy wyłudzają VAT i prowadzą działalność w sposób nieuczciwy. Dzięki temu urzędy mogą skuteczniej walczyć z przestępcami i nieuczciwą konkurencją, co zarówno ogranicza opłacalność działań poza prawem, jak i realnie eliminuje takie działania.
7. Wycofanie deklaracji VAT Dzięki wdrożeniu raportowania w formie JPK wkrótce ze sprawozdawczości obligatoryjnej zostaną wycofane deklaracje VAT, czyli de facto przedsiębiorcom ubędzie jeden obowiązek raportowy.

Wdrożenie JPK już przyniosło zauważalne skutki. W pierwszej połowie tego roku wpływy do budżetu z tytułu VAT wzrosły o ponad 28% (rok do roku). Jednocześnie o ponad 30% spadła liczba kontroli skarbowych prowadzonych u przedsiębiorców. Mimo tego spadku KAS wykazała większą kwotę nieprawidłowości, co dowodzi faktu, że system podatkowy jest systematycznie uszczelniany, a organy skarbowe coraz bardziej skuteczne. Dla przedsiębiorców dane te mogą stanowić potwierdzenie, że urzędy przeprowadzają obecnie mniej kontroli, bardziej koncentrując się na sprawdzaniu nieuczciwych podatników.