Symfonia. Biznes gotowy na zmiany

Status podatnika VAT można łatwo stracić

Bogdan Zatorski

Bogdan Zatorski

Kierownik do spraw analiz biznesowych i wymagań prawnych

Długość czytania:

5 września 2017

Przepisy obowiązujące od początku 2017 r. pozwalają organom podatkowym wykreślić podatnika z rejestru VAT. Urząd może tego dokonać na podstawie kilku różnych przesłanek. Na dodatek nie musi o tym informować podatnika. Taka operacja może oznaczać poważne trudności przy rozliczaniu i zwrotach podatku nie tylko po stronie podatnika, ale i jego kontrahentów prowadzących ewidencję VAT.

Kiedy można stracić status podatnika VAT czynnego i co warto o tym wiedzieć?

Status podatnika VAT czynnego wiąże się jednocześnie z obowiązkami (prowadzenie ewidencji VAT, rozliczanie tego podatku), jak i przywilejami, bowiem pozwala odliczać od podatku należnego VAT naliczony, jak również uzyskać zwrot nadpłaty podatku naliczonego nad należnym.

Po wprowadzeniu znowelizowanych przepisów dziś można łatwo stracić ten przywilej, nie zdając sobie nawet z tego sprawy. W ciągu pierwszych pięciu miesięcy tego roku urzędnicy wykreślili z rejestru ponad 39 tys. podmiotów.

Przesłanki do wykreślenia z rejestru VAT Lista przesłanek do wykreślenia z rejestru VAT została ujęta w art. 9 i 9a ustawy o VAT i jest dosyć obszerna.

Podatnik czynny VAT może zostać wykreślony, jeśli:

  • nie istnieje lub podane przez niego dane w zgłoszeniu rejestracyjnym są nieprawidłowe;
  • przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kwartały nie złożył deklaracji VAT pomimo takiego obowiązku;
  • wystawił fakturę lub fakturę korygującą, która dokumentowała czynności fikcyjne, chyba, że nastąpiło to w wyniku pomyłki;
  • przez okres 6 kolejnych miesięcy lub 2 kwartałów złożył tzw. deklaracje zerowe, czyli nie wykazał obrotu;
  • urząd nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem;
  • podatnik zawiesił działalność na okres dłuższy niż 6 miesięcy.

Przyczyną wykreślenia może być zatem m.in. wynikający ze specyfiki działalności przestój skutkujący brakiem obrotów. Ale także niedopatrzenie podatnika polegające na niezgłoszeniu w urzędzie zmiany danych kontaktowych (wtedy urząd nie może się z takim podatnikiem skutecznie skontaktować).

Symfonia ERP Handel gotowy na JPK V7

W pierwszym przypadku nie jest jednak pewne, czy to podatnik ma sam złożyć wyjaśnienie, dlaczego nie wykazuje obrotów, czy to urząd powinien się o nie upomnieć. W przypadku niemożności kontaktu wystarczy, że urzędnik trzykrotnie bezskutecznie zadzwoni pod podany przy rejestracji numer telefonu, by firma straciła status podatnika VAT czynnego. Gdy firma wznawia swoją działalność po dłuższej przerwie, powinna koniecznie sprawdzić, czy nie została wykreślona z rejestru. W ten sposób uchroni się przed przykrymi konsekwencjami związanymi z rozliczaniem VAT-u. Może bowiem nieświadomie wystawiać faktury VAT (pomimo że utraciła status podatnika czynnego), przyjmować faktury od swoich dostawców i rozliczać podatek, tak jakby wciąż była VATowcem. Działania takie oznaczają spore kłopoty zarówno dla podatnika, jak i jego kontrahentów.

Dlaczego warto sprawdzić własny status podatnika VAT oraz kontrahentów?

Przedsiębiorca nie musi zostać poinformowany o fakcie wykreślenia go z rejestru VAT, dlatego też warto systematycznie sprawdzać, czy jako firma nadal mamy status podatnika VAT czynnego. Podobnie dotyczy to kontrahentów, od których otrzymujemy faktury VAT. Należy pamiętać, że w sytuacji błędnego rozliczania VAT, organy podatkowe mogą uznać próby odliczenia podatku za nieuzasadnione zawyżenie zwrotu VAT i w związku z tym nałożyć na podatnika 100-proc. sankcję.

Jak weryfikować status podatnika VAT?

Idealnym rozwiązaniem jest sprawdzanie statusu podatnika VAT kontrahentów przed dokonaniem transakcji w bazach NIP lub VIES. Baza NIP to oczywiście zbiór podatników polskich, VIES – to baza udostępniona przez Komisję Europejską, w której można sprawdzić podmioty z krajów członkowskich UE. Jeśli jednak przedsiębiorca nie dokona takiej weryfikacji wcześniej, warto przynajmniej sprawdzić statusy kontrahentów przed złożeniem JPK_VAT oraz deklaracji VAT.

W ten sposób można uniknąć problemów wynikających z rozliczenia faktur od podmiotów pozbawionych uprawnień do ich wystawiania, w tym tych, którzy właśnie niedawno zostali wykreśleni z rejestru. Weryfikacji można dokonać ręcznie, sprawdzając każdy NIP po kolei w odpowiedniej bazie.

Jak sprawdzić VATowca?

Można też skorzystać z rozwiązania Symfonia e-Audytor, który po załadowaniu JPK_VAT pobierze z niego bazę kontrahentów i sprawdzi ich statusy VAT jednocześnie w bazie NIP i VIES wyświetlając aktualne dane. Jeśli okaże się, że część podmiotów, od których pochodzą dokumenty sprzedaży, nie jest już podatnikami VAT czynnymi, przedsiębiorca może dokonać korekty ewidencji oraz deklaracji VAT, zanim rozbieżnościami zainteresuje się urząd skarbowy i posądzi firmę o chęć wyłudzenia podatku.

Regularna kontrola statusu podatnika VAT kontrahentów pozwala unikać błędów związanych z nieprawidłowym rozliczaniem podatku z tytułu faktur, które pochodzą od wykreślonych z rejestru firm.

SOD Twoje cyfrowe biuro

Przeglądaj tematy tego artykułu:

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Rekomendowany kolejny artykuł:

Więcej na ten temat:

Powiązane kategorie

Finanse
międzynarodowe

Finanse
na co dzień

Planowanie
biznesowe

Słownik Symfonii

Prowadzenie firmy może być pełne wyzwań, a jednym z nich jest fachowy żargon, który trzeba rozumieć. Nasz słownik wyjaśnia pojęcia w prostych słowach – od A do Z.
Wyświetl słownik